Roedd Joshua Morgan yn un o’r pedwar a gyrhaeddodd rownd derfynol Dysgwr y Flwyddyn Eisteddfod Genedlaethol Rhondda Cynon Taf 2024.
Mae Josh yn ysgrifennu a darlunio llyfrau o dan yr enw Sketchy Welsh.
Dwed ychydig amdanat ti – pwy wyt ti ac o ble wyt ti’n dod?
Darlunydd dw i. Dw i'n byw yng Nghaerdydd gyda fy ngwraig a dau fab. Ces i fy ngeni ym Mhen-y-bont ar Ogwr ond symudais i ganolbarth Lloegr pan o’n i’n eithaf ifanc. Symudais yn ôl i Gymru i astudio ym Mhrifysgol Caerdydd. Dw i’n treulio llawer o fy amser yn y môr, yn chwarae cerddoriaeth, ac yn ddiweddar, yn dysgu a siarad Cymraeg!
Sut/ble wnest ti ddysgu Cymraeg?
Pan o’n i’n byw yn Ne Affrica, dysgais yr iaith ‘isixhosa’. Dyna pryd gwnes i sylweddoli ei bod yn bosib i fi ddysgu iaith arall, a bod iaith yn rhan hanfodol o gysylltu gyda diwylliant. Pan symudais yn ôl i Gymru, ro’n i'n awyddus i ddysgu Cymraeg. Ro’n i’n defnyddio SaySomethinginWelsh (SSIW), a llynedd, cofrestrais ar gwrs Dysgu Cymraeg.
Gan fy mod i’n ddarlunydd, dw i’n gwneud darluniau i wneud geiriau a brawddegau newydd yn fwy cofiadwy i fi fy hun. Dechreuais i rannu'r lluniau ac roedd llawer o bobl eraill yn mwynhau dysgu geiriau Cymraeg trwy gyfrwng gweledol. Dyna oedd dechrau fy ymgyrch i ddarlunio’r iaith Gymraeg o dan yr enw ‘Sketchy Welsh’.
Beth yw dy lyfr newydd, ‘Ble ydw i?’
Yn fy llyfr newydd, ‘Ble ydw i?’, mae casgliad o gwestiynau ac atebion ynghyd â'm darluniau i helpu pobl sy’n dysgu Cymraeg i siarad yr iaith yng Nghymru. Dw i wedi ceisio defnyddio iaith a strwythurau cyffredin y gall pobl eu defnyddio. Dw i bob amser yn rhyfeddu cymaint dych chi’n gallu ei ddysgu trwy geisio deall brawddegau syml iawn. Bydd y llyfr yn ddefnyddiol i ddysgwyr mwy profiadol hefyd, achos ei bod yn bosib ateb y cwestiynau mewn sawl ffordd. Mae’r darluniau yn eithaf rhyfedd, lliwgar, ac yn ddoniol er mwyn gwneud y llyfr yn bleserus ac yn gofiadwy!
Beth sy’n dy ysbrydoli i ysgrifennu/darlunio?
Mae gen i ddiddordeb mewn ysgrifennu storïau. Dechreuais i ddysgu sut i ddarlunio er mwyn gallu defnyddio’r darluniau yn y storïau dw i wedi bod yn eu hysgrifennu. I ddechrau, dysgais sut i ddarlunio pethau fel yr esgyrn a’r corff. Wedyn, es i ati i arbrofi er mwyn darganfod fy arddull syml fy hun i greu’r llyfrau lluniau. Dw i wedi gwneud tipyn o ffotograffiaeth ddogfennol yn y gorffennol, a dw i’n mwynhau rhoi dyfnder i fy nghymeriadau.
Pryd ddechreuodd dy ddiddordeb mewn darlunio?
Dechreuais i ddysgu sut i ddarlunio tua chwe blynedd yn ôl. Mae’n deimlad gwych gallu cyfuno’r ddau beth – darlunio a dysgu Cymraeg.
Wyt ti’n hoffi darllen? Beth yw dy hoff lyfr?
Ydw, dw i’n treulio llawer o fy amser yn darllen. Dw i’n darllen ‘Yr Hobyd’ yn Gymraeg ar hyn o bryd. Dw i hefyd yn darllen ‘The Assembly of the Severed Head’ gan Hugh Lupton am greadigaeth y Mabinogion. Dw i’n caru gwaith Dylan Thomas ac yn mwynhau ‘Under Milk Wood’ a ‘Dan y Wenallt’. Dw i hefyd yn caru gwaith R. S. Thomas, Emily Dickenson, a Ted Hughes. Dw i ddim yn hollol siŵr pa un yw fy ffefryn, efallai ‘East of Eden’ neu’r Mabinogion.
Lle wyt ti’n ysgrifennu/darlunio?
Dw i’n aml yn gweithio yng nghaffi ‘First Light’ yn Nhongwynlais. Lle da iawn. Dw i wrthi’n adeiladu desg gyda fy mrawd ar hyn o bryd er mwyn stopio gwneud popeth ar y bwrdd cinio!
Oes unrhyw lyfrau eraill ar y gweill?
Oes! Dw i wastad yn gweithio ar brosiectau gwahanol. Dw i’n gobeithio gorffen fy llyfr am ‘Hen Wlad Fy Nhadau’ eleni. Dw i wedi bod yn creu gêm gardiau hefyd, a thua 10 o bethau eraill.
