DYSGU CYMRAEG YN Y CYFNOD CLO
Newyddiadurwr yn canmol gwersi iaith mewn dosbarthiadau rhithiol
Arwydd ffordd ar gyfer Ynysybwl oedd un o'r pethau cyntaf a ysbrydolodd y newyddiadurwr o Lundain, Stuart Robertson, i ddysgu’r Gymraeg.
“Roedd yn gynnar yn y 1990au ac ro’n i newydd symud i Droedyrhiw ger Merthyr Tudful i weithio i’r Celtic Press, ddwy neu dair blynedd ar ôl cwblhau cwrs hyfforddi newyddiaduraeth yng Nghaerdydd,” cofia Stuart, un o’r nifer cynyddol o bobl sy’n dilyn cyrsiau mewn dosbarthiadau rhithiol o dan ofal y Ganolfan Dysgu Cymraeg Genedlaethol.
“Un diwrnod ro’n i’n gyrru a gwelais i’r arwydd ar gyfer Ynysybwl. Bryd hynny, do’n i heb glywed llawer o Gymraeg a ches i fy nharo gan iaith a oedd, i'm clustiau i, gydag enwau lleoedd mor anarferol. Dw i wastad wedi cofio’r foment Ynysybwl honno! ”
Ar ôl cael ei ysbrydoli gan ei ffrindiau Cymraeg eu hiaith, penderfynodd Stuart, sy’n wreiddiol o Penzance, Cernyw, gofrestru mewn dosbarth nos wythnosol ar gyfer dysgwyr yng Ngholeg Merthyr Tudful.
“Dysgais y pethau sylfaenol ond wnes i ddim mynd â hi’n bell iawn,” mae'n cofio. “Ond â minnau’n newyddiadurwr yn ne Cymru yn ystod y cyfnod hwnnw, ro’n i’n ymwybodol iawn o’r ymdrechion i hyrwyddo’r Gymraeg ac felly roedd gen i ddiddordeb yn hynny. Ro’n i eisiau dilyn cwrs haf ond do’n i ddim yn gallu fforddio cymryd yr amser i ffwrdd o'r gwaith.”
Aeth Stuart, 49, ymlaen i weithio fel is-olygydd i'r South Wales Evening Post. Ysgrifennodd adroddiadau chwaraeon ar gyfer y Western Mail a’r Wales on Sunday cyn i'w yrfa fynd ag ef i Lundain ym 1999. Roedd yn ddirprwy olygydd chwaraeon ar bapur newydd The Independent ac mae bellach yn awdur a golygydd ar ei liwt ei hun.
Mae'n dal i ymweld â Chymru yn rheolaidd, gan ymweld â ffrindiau a threulio gwyliau yma. Dair blynedd yn ôl, cymerodd ran yn hanner marathon Caerdydd.
Yna eleni, fe gofrestrodd ar gwrs newydd.
“Ers symud i Lundain, ro’n i wedi gadael i fy Nghymraeg lithro,” meddai Stuart, sy’n dad i ddau o blant, “ond pan welais fod ysgol haf gyda Dysgu Cymraeg Caerdydd, sy’n cael ei gynnal gan Brifysgol Caerdydd, yn cael ei chynnal yn rhithiol, ro’n i'n meddwl y byddai'n gyfle da, yn enwedig gyda mwy o amser rhydd ar fy nwylo yn sgil y cyfnod clo.
“Yn ffodus, ro’n i’n dal i gofio digon i hepgor y cwrs Mynediad ar gyfer dechreuwyr a mynd yn syth ymlaen i’r lefel nesaf, sef Sylfaen.”
Mae Stuart newydd ddechrau cwrs lefel Canolradd mewn dosbarth rhithiol ac erbyn mis Mai y flwyddyn nesaf mae'n gobeithio symud ymlaen i’r lefel Uwch. “Dw i’n awyddus i fynd â’r maen i’r wal, fel petai,” meddai.
“Mae nifer o fuddion i ddysgu’n rhithiol mewn dosbarthiadau Zoom,” ychwanega Stuart. "I ddechrau, mae'n agor y cyfle i bobl o bob cwr o'r byd i ddysgu Cymraeg - bu myfyrwyr yn byw yn Dubai, yr Eidal a'r Almaen ar fy nghyrsiau. Mae gennym grwpiau ‘breakout’ llai, sydd hefyd yn ychwanegu at y profiad dysgu."
Yn ogystal â sgwrsio â chyd-fyfyrwyr yn y dosbarth rhithiol, mae Stuart wedi ymestyn ei rwydwaith cymdeithasol y tu hwnt i'r gwersi ffurfiol. Mae hefyd yn gwylio S4C ac yn gwrando ar BBC Radio Cymru. “Dw i’n mwynhau Pobol y Rhondda ar S4C ac yn hoffi clywed pobl y Cymoedd yn siarad Cymraeg mewn ffordd naturiol,” meddai.
Cymaint yw brwdfrydedd Stuart dros yr iaith, nes iddo ysgrifennu stori fer yn Gymraeg yn ddiweddar.
“Marw Am Noson Allan yw’r teitl - stori arswyd am zombies yng nghymuned myfyrwyr Caerdydd,” eglura Stuart.“ Fel newyddiadurwr, dw i wedi arfer ysgrifennu yn Saesneg ond erioed wedi rhoi cynnig ar ffuglen o’r blaen - nid lleiaf ffuglen iaith Gymraeg. Mae wedi'i anelu at ddysgwyr, a dw i wedi ceisio osgoi defnyddio geiriau sy'n gwneud i bobl oedi o'u darllen er mwyn edrych ar y geiriadur.”
Mae Stuart wedi anfon y stori at gwmni cyhoeddi ac mae’n edrych ymlaen at gael adborth.
"Nid oes unrhyw sicrwydd y bydd yn cael ei gyhoeddi ond roedd yn hwyl ei ysgrifennu," meddai.
Diwedd
Nodiadau i Olygyddion
- Mae’r Ganolfan Dysgu Cymraeg Genedlaethol yn cael ei hariannu gan Lywodraeth Cymru a'i chartrefu gan Brifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant. Mae'r Ganolfan yn gyfrifol am bob agwedd ar y sector Dysgu Cymraeg ac mae'n gweithio gydag 11 darparwr cyrsiau ledled Cymru, sy'n cynnal cyrsiau ar ei rhan.
- Mae Dysgu Cymraeg Caerdydd yn cael ei gynnal gan Brifysgol Caerdydd ar ran y Ganolfan Dysgu Cymraeg Genedlaethol.
- Mae cyrsiau Cymraeg newydd mewn dosbarthiadau rhithiol yn cychwyn ym mis Ionawr; gall pobl hefyd ddilyn cyrsiau ar-lein am ddim a chyrchu ystod o adnoddau dysgu digidol - ewch i https://learnwelsh.cymru am yr holl wybodaeth.
- Yn ystod y Cyfnod Clo, bu cynnydd yn y niferoedd sy'n dysgu Cymraeg trwy ddulliau digidol gyda'r Ganolfan Dysgu Cymraeg Genedlaethol. Mae tua 8,000 o ddysgwyr newydd wedi dilyn cyrsiau blasu ar-lein, gyda thua 900 o ddysgwyr newydd yn dilyn cyrsiau “dysgu cyfunol” cenedlaethol newydd, sy'n cyfuno dysgu mewn dosbarth rhithiol gyda modiwlau hunan-astudio ar-lein.
