Mae gan bawb wahanol resymau dros ddysgu’r Gymraeg – i gefnogi plant mewn addysg Gymraeg, efallai, neu i ehangu cyfleoedd gwaith.

Os wyt ti’n awyddus i wella neu ymarfer dy Gymraeg, neu os wyt ti’n chwilio am gwrs i ddechreuwyr ar gyfer ffrind neu berthynas, cei wybodaeth yma neu ffonia 01446 730402 neu ebostia dysgucymraeg@bromorgannwg.gov.uk

Athrawes o Gymru yn ennill Gwobr Tiwtor Ysbrydoli! am ei dosbarthiadau soniarus yn y Fro

Mae Cymraeg sy’n frith o eiriau Saesneg yn iawn, a does neb yn poeni am gamdreiglo – dyna’r neges gan athrawes Gymraeg frwdfrydig sydd newydd ennill gwobr genedlaethol.
Mae’r tiwtor o Fro Morgannwg, Ann Davies, sy’n dechrau ei gwersi gyda chân ac yn mynd â myfyrwyr ar helfa drysor ar ei dyddiau i ffwrdd, wedi ennill Gwobr Tiwtor Ysbrydoli! am ei hymroddiad i gael pobl i syrthio mewn cariad â’i mamiaith.
Mae Gwobrau Tiwtoriaid Ysbrydoli! Cymru yn dathlu llwyddiannau tiwtoriaid a mentoriaid eithriadol yng Nghymru sydd wedi dangos brwdfrydedd ac ymroddiad neilltuol i annog, cefnogi ac addysgu oedolion eraill i anelu at nod a thrawsnewid eu bywydau, boed yn eu cymuned neu yn y gweithle.
Sefydliad Dysgu a Gwaith Cymru sy’n cynnal y gwobrau gyda chymorth gan Lywodraeth Cymru, ac maent yn gwobrwyo unigolion eithriadol y mae eu hymroddiad, eu gwybodaeth a’u sgiliau cyfathrebu wedi galluogi oedolion sy’n ddysgwyr i drawsnewid eu bywydau.
Mae’r athrawes 54 oed yn cael ei chyflogi gan Dysgu Cymraeg y Fro ac yn dysgu Cymraeg mewn lleoliadau cymunedol, yn cynnwys Canolfan Ddysgu Gymunedol i Oedolion Palmerston yn y Barri deirgwaith yr wythnos, gan gynnig cyrsiau Cymraeg carlam i oedolion yn bennaf.
“Dwi’n annog myfyrwyr i weld y Gymraeg fel iaith fyw,” meddai Ann, sy’n byw ym Mhenarth.
“O’r dechrau, dwi’n dweud ein bod ni i gyd yn gwneud hyn gyda’n gilydd, ein bod ni’n deulu. Mae pawb yn gyfrifol am helpu ei gilydd yn ystod yr wythnosau cyntaf, ac mae’n gweithio. Mae’n braf iawn i’w weld.”
Mae dosbarthiadau’n cychwyn trwy ganu Calon Lân neu Ar Lan Y Môr, ac mae Ann, sy’n mynd â’r dysgwyr ar helfa drysor i Sain Ffagan, yn cyflwyno’r Gymraeg i’r dysgwyr drwy gyfrwng barddoniaeth, cerddoriaeth a llenyddiaeth.
Meddai: “Fe fydda i’n dod â cherdd i mewn neu’n chwarae fersiwn Brigyn o Haleliwia, a gafodd sêl bendith Leonard Cohen, neu Adra gan Gwyneth Glyn, sy’n gân wych i ddysgwyr gan ei bod hi’n ddwyieithog.
“Mae’r myfyrwyr yn fy ngwefreiddio. Dwi’n dal i ddysgu er mod i’n 54 oed ac mae’n braf gallu dysgu gyda grŵp gwych o bobl sydd wedi dod yn ffrindiau i mi.”
Daw Ann o Dre-fach Felindre, Sir Gaerfyrddin yn wreiddiol, bu’n astudio Cymraeg ac enillodd gymhwyster TAR ym Mhrifysgol Abertawe gan fynd ymlaen i weithio yn Ysgol Gymraeg Ystalyfera Bro Dur ar ddechrau ei gyrfa yn yr 80au.
Treuliodd ddeng mlynedd yn dysgu cyrsiau Cymraeg carlam preifat i fyfyrwyr sy’n paratoi at arholiadau, pan roedd ei merched Megan, 22 oed ac Elen, 20, oed yn tyfu i fyny.
Er ei bod hi’n fentor i lawer, mae Ann yn rhoi’r diolch i’w rhieni Menna a John Tudor Jones, y ddau yn 92 oed, am roi’r cariad tuag at yr iaith a diwylliant iddi.
“Roedd mam yn bianydd ardderchog ac roedd y teulu i gyd yn mwynhau perfformio ac adrodd straeon – roedd hynny’n dod â’r bywyd Cymraeg yn fyw i mi a dyna be dwi’n ceisio ei drosglwyddo i’m myfyrwyr,” meddai.
“Dwi am roi’r hud a gefais i i’r myfyrwyr. Dwi’n gweld y Gymraeg fel trysor - rhywbeth sy’n perthyn i ni gyd. Mae wedi rhoi dimensiwn arall i ’mywyd i sydd ond yn bosib trwy iaith. Does dim teimlad gwell na helpu rhywun sydd heb unrhyw grap ar yr iaith i ddarllen ym mhriodas ei chwaer neu gyfarfod rhywun flynyddoedd yn ddiweddarach sy’n gwbl rugl erbyn hynny.”
Gwahoddwyd pobl i enwebu ‘unigolion eithriadol’ ar gyfer y categori Tiwtor Oedolion Gwobrau Ysbrydoli! – unigolion a oedd yn mynd yr ail filltir ac yn gwneud mwy na’r disgwyl, o feysydd yn cynnwys addysg uwch, addysg bellach, y gweithle, addysg gymunedol ac ysgolion.
“Os oes rhywun yn sâl, fe fydda i’n mynd â’u gwaith i’w cartref os ydyn nhw am i mi wneud hynny,” meddai Ann. “Fe wna i unrhyw beth i sicrhau eu bod yn parhau i ddod i’r dosbarth. Dwi am i bawb deimlo bod croeso iddyn nhw ddysgu Cymraeg a dwi’n mynd ati i annog cymaint o bobl ag y galla i.”
Mae’r cyrsiau carlam mae Ann yn eu cynnig yn amrywio o rai lefel Mynediad i Hyfedredd ac mae wedi dysgu pawb o rieni yn eu 20au sydd am help gyda gwaith cartref i bobl broffesiynol wedi ymddeol yn eu 90au.
“Dwi’n bendant ddim yn llawdrwm,” meddai. “Mae’n iawn cynnwys geiriau Saesneg wrth siarad – os na allwch chi gofio’r gair ‘cyfrifiadur’, dywedwch ‘computer’, ac mae’n iawn camdreiglo os ydych chi’n dysgu wrth wneud hynny.”
Meddai: “Mae’r wobr hon yn un o’r pethau mwyaf cyffrous sydd wedi digwydd i mi ar lefel broffesiynol ers amser hir. Mae wedi fy annog i gario 'mlaen am rai blynyddoedd eto! Dwi am ddal ati i wneud hyn pan fydda i ymhell yn fy 60au.”
Meddai Kirsty Williams, Y Gweinidog Addysg: “Mae mentoriaid da yn bwysig ym mhob cam o fywyd. Mae yna heriau ychwanegol wrth fod yn diwtor i oedolion, sef yr her o helpu rhywun sy’n dychwelyd i addysg i gyflawni ei nod.
“Mae Gwobrau Tiwtoriaid Ysbrydoli! yn ffordd wych o ddiolch i bobl fel Ian y mae eu sgiliau, eu hamser a’u hymroddiad yn parhau i gefnogi cymaint o deithiau dysgu, gan newid bywydau yn aml.”
Meddai David Hagendyk, Cyfarwyddwr Cymru y Sefydliad Dysgu a Gwaith: “Y tu ôl i bob oedolyn o ddysgwr llwyddiannus mae tiwtoriaid, darlithwyr a staff cymorth sy’n gweithio bob dydd i helpu unigolion i ddatgloi eu potensial a chyflawni eu huchelgais. ‘Mae Gwobrau Tiwtoriaid Ysbrydoli! yn gyfle gwych i gydnabod gwaith rhagorol yr enillwyr, ac i ddiolch i bawb sy’n gweithio yn ein colegau, prifysgolion, ysgolion, gweithleoedd a chymunedau am eu gwaith caled a’u hymroddiad.” Mae Gwobrau Tiwtoriaid Ysbrydoli! yn cael eu hariannu gan Lywodraeth Cymru a Chronfa Gymdeithasol Ewrop a’u trefnu gan Sefydliad Dysgu a Gwaith Cymru. I gael rhagor o wybodaeth am addysg oedolion neu fod yn diwtor, ffoniwch 0800 028 4844.