Holi Ewan Smith

Yma, ’dyn ni’n holi Ewan Smith, enillydd cystadleuaeth farddoniaeth Eisteddfod AmGen 2021. 

Mae’r cyfweliad yma wedi’i gyhoeddi fel rhan o Amdani - Gŵyl Ddarllen Dysgu Cymraeg.  Mae mwy o wybodaeth am yr ŵyl ar gael yma.

O ble dach chi’n dod a beth yw eich cefndir?

Ges i fy magu ar fferm fach yn Sir Perth yn Yr Alban.  Roedd pob dydd ar y fferm yn antur, ac mi ges i blentyndod gwych yno.  Mae gan Anna, fy ngwraig a fi dri o blant.  Pan oedd y plant yn fach, ro’n i’n edrych ar eu holau ac Anna yn gweithio.  Yna, gwnes i hyfforddi fel athro ysgol gynradd.  Ro’n i wrth fy modd yn gweithio gyda’r plant.

Pam oeddech chi eisiau dysgu Cymraeg?

Mi wnaeth Anna a fi ymddeol bum mlynedd yn ôl a symud o Loegr i ogledd Cymru.  Ro’n i isio byw yn rhywle wrth y môr, doedd dim ots lle.  Daeth tŷ perffaith ar werth yn Llandrillo yn Rhos a dyma ni!  Ond dan ni mor hapus, dan ni wedi ffeindio ein cartref delfrydol.  Mi wnaethon ni ddechrau dysgu Cymraeg fel arwydd o barch i'n gwlad newydd.  Ond rŵan dan ni'n caru'r iaith - hyd yn oed y treigladau!

Pa ddosbarth dach chi’n mynychu ac ar ba lefel dach chi?

Ro’n i’n mynychu dosbarth ym Mae Colwyn gyda Dysgu Cymraeg Gogledd Ddwyrain ond rŵan dw i’n dysgu ar-lein.  Mi nes i ddechrau lefel Canolradd fis Medi diwethaf.

Sut brofiad ydy dysgu mewn dosbarth rhithiol?

Ar y dechrau, ro’n i’n colli cyfarfod pobl wyneb yn wyneb, ac roedd problemau technegol!  Ond rŵan dw i’n hapus iawn.  Mae ’na lawer o gyfleoedd i ymarfer fy Nghymraeg (trwy’r Clwb Darllen, Panad & Sgwrs, Sadwrn Siarad ayyb) ac mae’r dosbarthiadau mor amrywiol.  Mae un aelod o’r dosbarth yn byw yn Awstralia.  Mae’n ffantastig!

Pam penderfynu ymgeisio yn yr Eisteddfod, a beth oedd ennill y wobr yn ei olygu i chi?

Mi nes i ddechrau ysgrifennu cyfieithiadau o fy ngherddi Saesneg i ymarfer fy Nghymraeg.  Mi nes i anfon cerdd i’r Eisteddfod i gael hwyl!  Ges i sioc fawr pan glywes i mod i wedi ennill ond ro’n i mor hapus.  Mae’r profiad wedi rhoi hyder i fi ddefnyddio fy Nghymraeg.

Dach chi’n ysgrifennu llawer o gerddi?

Ydw.  Dw i’n mwynhau chwarae o gwmpas efo geiriau.  Dw i’n aelod o Gylch Awduron Bae Colwyn a dan ni’n cyfarfod bob wythnos i rannu ein gwaith.

Unrhyw gyngor i eraill sy’n dymuno dysgu Cymraeg?

Mwynhewch eich hun a pheidiwch â phoeni am ddim byd.  Os dach chi’n gallu dweud, ‘Ga i banad o de, dim siwgr, tipyn bach o lefrith’ wedyn dach chi’n rhywun sy’n gallu siarad Cymraeg!

Dach chi’n siarad Cymraeg y tu allan i’r dosbarth rhithiol?

Does dim llawer o bobl yn siarad Cymraeg lle dw i’n byw, ond dw i wedi ffeindio ychydig.  Mae Anna a fi’n siarad Cymraeg gyda'n gilydd drwy'r amser a dw i’n postio yn Gymraeg ar Twitter.  Dw i hefyd yn mynychu dau Glwb Darllen a thair sesiwn Paned a Sgwrs.  Yn olaf, dw i’n gwylio Rownd a Rownd a Pobol y Cwm ar S4C ac yn gwrando ar BBC Radio Cymru.

Dysgu Cymraeg – beth yw’r cam nesaf?

Dan ni'n caru dysgu Cymraeg felly dw i'n siŵr y gwnawn ni barhau ar ôl lefel Canolradd.  Mae dysgu Cymraeg wedi dod yn beth pwysig iawn yn ein bywydau.

Gwrandewch ar Ewan yn adrodd ei gerdd fuddugol, ar y thema Cerdd i godi calon isod, neu mae copi o'r gerdd ar gael yma.